i) Kuchokoa chokoa maneno - Kudadisidadisi
- Peleleza
- Tafuta undani wa jambo
- Chunguza chunguza
- Udaku
- Dakuadakua
ii) Kumeza shubiri - Kuvumilia machungu
- Kufa kikondoo
- Meza mumtitu
Kavungya answered the question on June 27, 2019 at 08:31
-
Tunatumia viashiria vya kuthibitisha kwa mfano kitabu kiki hiki. Sasa kamilisha
Ni mbwa …………………….. aliyekula chakula cha mtoto
(Solved)
Tunatumia viashiria vya kuthibitisha kwa mfano kitabu kiki hiki. Sasa kamilisha
Ni mbwa …………………….. aliyekula chakula cha mtoto
Date posted:
June 27, 2019
.
Answers (1)
-
Eleza tofauti mbili muhimu za kimaumbile kati ya wanyama
(i) Kifaru
(ii) Nyati
(Solved)
Eleza tofauti mbili muhimu za kimaumbile kati ya wanyama
(i) Kifaru
(ii) Nyati
Date posted:
June 27, 2019
.
Answers (1)
-
Watu wafuatao wanafanya kazi gani
(i) Mhasibu
(ii) Mhazili
(Solved)
Watu wafuatao wanafanya kazi gani
(i) Mhasibu
(ii) Mhazili
Date posted:
June 27, 2019
.
Answers (1)
-
Tumia viunganishi vingine badala ya vile vilivyotumiwa katika sentensi hizi:
(i) Anayetafuta hachoki hata akichoka keshapata
(ii) Ngonjeeni hadi washiriki wote wafike
(Solved)
Tumia viunganishi vingine badala ya vile vilivyotumiwa katika sentensi hizi:
(i) Anayetafuta hachoki hata akichoka keshapata
(ii) Ngonjeeni hadi washiriki wote wafike
Date posted:
June 27, 2019
.
Answers (1)
-
Taja madini mawili ambayo yametukuzwa zaidi, moja kwa thamani yake ya
kifedha na nyingine kwa kutengeneza vyuma vigumu kuliko madini mengine
(Solved)
Taja madini mawili ambayo yametukuzwa zaidi, moja kwa thamani yake ya
kifedha na nyingine kwa kutengeneza vyuma vigumu kuliko madini mengine
Date posted:
June 27, 2019
.
Answers (1)
-
Onyesha kielezi, kivumishi, kitenzi na jina katika sentensi:
Watu wane walipeperushwa juu kwa juu na upepo mkali
(Solved)
Onyesha kielezi, kivumishi, kitenzi na jina katika sentensi:
Watu wane walipeperushwa juu kwa juu na upepo mkali
Date posted:
June 27, 2019
.
Answers (1)
-
Akifisha kifungu hiki:
Nilopomwendea aliniangalia kisha akaniambia siamini kuwa ni wewe uliyeandika
insha hii.
(Solved)
Akifisha kifungu hiki:
Nilopomwendea aliniangalia kisha akaniambia siamini kuwa ni wewe uliyeandika
insha hii.
Date posted:
June 27, 2019
.
Answers (1)
-
Soma makala yafuatayo kisha ujibu maswali yanayofuata
Kuna sayansi mpya inayoitwa “cloning” kwa lugha ya Kiingereza. Pengine kwa sasa tuite
“kutumbisha.” Sayansi hii tayari imeleta mapinduzi makubkwa...
(Solved)
Soma makala yafuatayo kisha ujibu maswali yanayofuata
Kuna sayansi mpya inayoitwa “cloning” kwa lugha ya Kiingereza. Pengine kwa sasa tuite
“kutumbisha.” Sayansi hii tayari imeleta mapinduzi makubkwa katika uzalishaji mimea
na uvunani. Imesemekana ya kwamba, ghairi ya wivu na kijicho baina ya jamii
mbalimbali ulimwenguni, aina hii ya sayanzi ina uwezo na kuangamiza kabisa janga la
njaa katika sayari hii yetu. Kivipi? Rahisi kabisa. Ni kwamba mbegu moja tu ya aina
yoyote ya mmea, baada ya kuneemeshwa vyumba vyake vidogo ambavyo ndivyo hasa
msingi wa uhai vinaweza kunyunyiziwa dawa maalum ili vitawanyike mara hata
mamilioni na kuwa mimea kamili…. Mamilioni!
Sayansi hii tarari inatumiwa kukuza viazi na vyakula vingine. Hii ina maana ya kwamba
mashamba makubwa si muhimu siku hizi, yaani vyakula vingi kabisa vinaweza kukuzwa
mahali padogo sana. Kwa hivyo hivi karibuni tu, kutakuwa hakuna haja ya kupigania
mashamba.
Vyema. Hebu sasa tuangalie zilizokwishapigishwa hii sayansi ya “kutumbisha” na mahali
binadamu alipofika kimaendeleo kwa sababu ya hatua hizo. Jambo la kwanza sayansi hii
tayari imeshatumiwa kuzalishia wanyama wengi, wengi sana wadogo wadogo kwa lengo
la kuendeleza mbele utafiti. Kufikia sasa, wanyama hawa waliotengenezwa na binadamu
katika maabara yake bado wanahifadhiwa mumo humo walimotengenezwa. Hii ni hatua
kubwa na binadamu anastakili pongezi kwa jinsi anayotumia akili yake kuvumbua ibura
hizi zote.
Hata hivyo imesemwa kwamba kuchamba kwingi ni kuondoa mavi. Binadamu kama
ijulikanavyo, anajaribu sana jujitakasa kwa kujitenga mbali sana na asili yake ya unyama
ili aufikie ubinadamu mkamilifu. Hapana ubaya hapo. Lakini tukirudi nyuma tunakuta ya
kwamba binadamu sasa aneingia tama kubwa sana kuliko wakati wowote ule. Tamaa hii
imeletwa na ujuzi wake katika sayansi hii ya “kutumbisha.” Sasa binadamu ana jua
vizuri sana kwamba kwa vile ana ujuzi wa kutengeza panya na hata kondoo katika
maabara basi hata ujuzi wa kutengeneza binadamu pia anao! Na hapo ndipo tatizo lilipo.
Swali hi hili: Je, ujuzi huu utatufikisha wapi? Na kikomo chake kitakuwaje?
Binadamu sasa ujuzi wake unamtia wasiwasi. Wataalam wa sayansi hii wamejiuliza mara
nyingi nini kitakachotokea ujuzi huu utakapomilikiwa na mwenda wazimu mweledi.”
Watu kadha wa kadha, miongoni mwao wakiwa wanasiasa wamejiuliza mara
zisizohesabika swali hili: kama Hitler angekuwa na ujuzi huu, angekuwa na lazima gani
ya kuwaulia mbali wayahudi milioni sita wasiokuwa na hitia isipokuwa na nywele
nyeusi na hawakuwa weupe sana kama wazungu? Hitler aliamini ya kwamba “mtu
mzuri” ni mwenye pua ya upanga (kama mzungu), macho ya buluu nywele rangi ya dhahabu na mwenye kimo cha futi sita au zaidi kidogo. Hivyo lengo lake lilikuwa ni
kubuni taifa la watu wazuri pekee ambao mwisho watautawala ulimwengu na kuenea
duniani kote. Katika mpango wake, watu weusi wote wangefaa kuangamizwa tu ili watoe
nafasi kwa watu aliowaona yeye kuwa bora.
Sasa baada ya sayansi hili ya “kutumbisha” kuvumbuliwa, wataalam wametishika sana.
Wamewaza jinsi ambavyo Hitler angeweza kufanya kama angekuwa mjuzi wa taaluma
hiyo.
Kitisho hiki kimezidi kuwatwanga wataalam na wasiokuwa wataalam hivi majuzi tu
ilipogunduliwa maiti ya msichana wa miaka kumi na mine huko milima ya Andes,
Amerika ya kusini. Msichana huyo alikuwa ametolewa kafara miaka karne tano zilizo
pita lakini hakuoza kwa sababu ya baridi kali ya barafu milimani.
Kwa sababu ya dukuduku la uvumbuzi ambalo haliishi dhana za kiajabu ubongo wa
binadamu, wataalamu wa “kuchezea” maumbile walipomwona msichana huyo maiti,
upesi upesi wakampima. Walipofanya hivyo wakagundua ya kwamba mayai yake ni
timamu kabisa wala hayajaharibiwa na mpito wa karne. Papo hapo wengine wakajiwa na
wazo la kuyatoa mayai hayo na kuyahifadhi kwenye mabara. Tamaa ikazidi zaidi ya
zaidi. Baadhi ya wataalamu wakajiwa na wazo la “kuyaneemesha” mayai hayo na mbegu
za uzazui za wanaume. Kwa lengo gani? Kuunda watoto amabo mama yao alikufa
zamani za kale ili waonekane watakuwa watu wa aina gani!
Sasa fikiria mwenyewe! Watoto hawa wa maabara wakiwa weledi zaidi ya binadamu
yeyote yeyote wa kisasa lakini watiifu kama mbwa na paka itakuwaje? Hakuna
atakayefikiria “kutumbisha” ili tuwe na vijitumwa vyetu vipenzi majumbani mwetu
vinavyofanana nasi badala ya paka na mbwa wasiovishwa nguo?
(a) Andika kichwa kifaacho kwa nakala hii
(b) Kutumia sayansi ya “kutumbisha” kunaweza kumsaidia binadamu kuangamiza
mabaa gani mawili yanayomkabili sasa?
(c) Unadhani ni kwa nini wanyama waliozalishwa kwa kutumia sayansi hii bado
wamo maabarani?
(d) Fafanua methali “kuchamba kwingi nikuondoka na mavi” kulingana na muktadha
wa habari hii
(e) Kuna ubaya gani kutumbisha watu?
(f) Mwandishi anaonekana kutishwa sana na uwezekano wa sayansi ya kutumbisha
kuishia mikononi mwa “wendawazimu weledi” kwani kuna hatari gani?
(g) Eleza kwa ukamilifu matatizo yanayoweza kuukumba ulimwengu iwapo mayai ya
msichana wa Andes yatatumbishwa
Date posted:
June 27, 2019
.
Answers (1)
-
Bila kunyambua, andika maneno mawili ambayo yanatokana na shina
moja na neno: imani
(Solved)
Bila kunyambua, andika maneno mawili ambayo yanatokana na shina
moja na neno: imani
Date posted:
June 27, 2019
.
Answers (1)
-
Tunga sentensi ya neno moja ambayo ina visehemu vifuatavyo vya
sarufi
- Kiima
- Wakati
- Kirejeleo
- Kiswahili kitendwa
- Kitenzi
(Solved)
Tunga sentensi ya neno moja ambayo ina visehemu vifuatavyo vya
sarufi
- Kiima
- Wakati
- Kirejeleo
- Kiswahili kitendwa
- Kitenzi
Date posted:
June 27, 2019
.
Answers (1)
-
Mahali palipohamwa panaitwa?
(Solved)
Mahali palipohamwa panaitwa?
Date posted:
June 27, 2019
.
Answers (1)
-
Eleza maana mbili mbili zinazotokana na sentensi zifuatazo
(i) Mtoto alitimua mbio, kuona nyoka
(ii) Juma alifagia chakula
(iii) Sisikii vizuri
(Solved)
Eleza maana mbili mbili zinazotokana na sentensi zifuatazo
(i) Mtoto alitimua mbio, kuona nyoka
(ii) Juma alifagia chakula
(iii) Sisikii vizuri
Date posted:
June 27, 2019
.
Answers (1)
-
Andika methali nyingine ambayo maana yake ni kinyume cha
Riziki kama ajali huitambui ijapo
(Solved)
Andika methali nyingine ambayo maana yake ni kinyume cha
Riziki kama ajali huitambui ijapo
Date posted:
June 27, 2019
.
Answers (1)
-
Eleza maana ya misemo ifuatayo kwa kuitungia sentensi moja moja
Kuramba kisogo
Kuzunguka mbuyu
(Solved)
Eleza maana ya misemo ifuatayo kwa kuitungia sentensi moja moja
Kuramba kisogo
Kuzunguka mbuyu
Date posted:
June 27, 2019
.
Answers (1)
-
Bila kubadilisha maana, andika sentensi zifuatazo ukitumia kirejeleo cha ngeli
kifaacho
(i) Nyumbu alishinda farasi kukimbia
(ii) Milango yote yajifunga ovyo, nenda uakafunge
(iii) Hamisi amekata nyasi vizuri...
(Solved)
Bila kubadilisha maana, andika sentensi zifuatazo ukitumia kirejeleo cha ngeli
kifaacho
(i) Nyumbu alishinda farasi kukimbia
(ii) Milango yote yajifunga ovyo, nenda uakafunge
(iii) Hamisi amekata nyasi vizuri
(iv) Jiwe lile liliangukia matunda
Date posted:
June 27, 2019
.
Answers (1)
-
Andika katika kauli ya kutendesha
(i) Nataka upike chakula hiki vizuri
(ii) Toa ushuru wa forodhani
(Solved)
Andika katika kauli ya kutendesha
(i) Nataka upike chakula hiki vizuri
(ii) Toa ushuru wa forodhani
Date posted:
June 27, 2019
.
Answers (1)
-
Badilisha katika udogo kasha uukanushe udogo huo
(i) Guu lake limepona baada ya kuumwa na jibwa la jijini
(ii) Nyumba yenyewe ilijengwa bondeni karibu na mto
(Solved)
Badilisha katika udogo kasha uukanushe udogo huo
(i) Guu lake limepona baada ya kuumwa na jibwa la jijini
(ii) Nyumba yenyewe ilijengwa bondeni karibu na mto
Date posted:
June 27, 2019
.
Answers (1)
-
Eleza matumizi ya ‘Po’ katika sentensi hii
Nilipofika nilimwona pale alipokuwa amesimama
(Solved)
Eleza matumizi ya ‘Po’ katika sentensi hii
Nilipofika nilimwona pale alipokuwa amesimama
Date posted:
June 27, 2019
.
Answers (1)
-
Kutokana na vitenzi tunaweza kuunda majina na pia kutokana na majina
tunaweza kuunda vitenzi. Mfano
Jina ...
(Solved)
Kutokana na vitenzi tunaweza kuunda majina na pia kutokana na majina
tunaweza kuunda vitenzi. Mfano
Jina Kitendo
Mwuzaji Uza
Mauzo Uza
Wimbo Imba
Sasa kamilisha:
Jina Kitenzi
(i) Mnanda
(ii) Kikomo
(iii) Ruhusa
(iv) ashiki
(v) husudu
Date posted:
June 27, 2019
.
Answers (1)
-
Tunasema: Mtoto huyu mzuri anapendeza
Ukitumia majina yafuatayo kamilisha sentensi ukifuata mfano ulio hapo juu
(i) Ngome
(ii) Mitume
(iii) Heshima
(iv) Ng’ombe
(v) Vilema
(Solved)
Tunasema: Mtoto huyu mzuri anapendeza
Ukitumia majina yafuatayo kamilisha sentensi ukifuata mfano ulio hapo juu
(i) Ngome
(ii) Mitume
(iii) Heshima
(iv) Ng’ombe
(v) Vilema
Date posted:
June 27, 2019
.
Answers (1)