Naingia ukumbini, nyote kuwakariria,

Soma shairi lifuatalo kisha ujibu maswali.
Naingia ukumbini, nyote kuwakariria,
Ushairi niwapeni, hoja nitawaachia,
Mnipe masikioni, shike nachoelezea,
Taifa sio taifa, pasi kuwa maadili.

Naanza kwa uzalendo, nchi yetu tuipende,
Yadhihirishe matendo, nchi yetu tuilinde,
Wa kila mtu mwendo, usije kawa mpinde,
Taifa sio taifa, pasi kuwa maadili

Wote tuwe na umoja, tuuache ukabila
Kabila lisiwe hoja, mwenza kumnyima hela,
Taifa letu ni moja, Mkenya ndilo kabila,
Taifa sio taifa, pasi kuwa maadili.

Linda demokrasia, uongozi tushiriki,
Haki kujielezea, wachotaka na hutaki.
Changu naweza tetea, demokrasia haki,
Taifa sio taifa, pasi kuwa maadili.

Tena adili usawa, mgao raslimali,
Bajeti inapogawa, isawazishe ratili.
Idara zilizoundwa, ‗faidi kila mahali,
Taifa sio taifa, pasi kuwa maadili.

Tuwe na uadilifu, twache tamaa ya hongo,
Tusiwe na udhaifu, wa kuwa watu waongo,
Tukomeshe uhalifu, kisha tuache maringo,
Taifa sio taifa, pasi kuwa maadili.

Ubinafsi si adili, ila ni kusaidia,
Ukiwa nayo mali, asiyenacho patia,
Kama mtu mswahili, ubinafsi achia,
Taifa sio taifa, pasi kuwa maadili.

Na inavyoelezea, katiba ni kielezi,
Tutii kwa mazoea, hadi kijacho kizazi,
Kwa hayo nitamwachia. hiyo ya ziada kazi,
Taifa sio taifa, pasi kuwa maadili

a) Eleza mambo yoyote manne ambayo mshairi anashauri taifa lifanye ili kuwa na aadili.
b) Taja tamathali yoyote moja inayojitokeza katika shairi hili.
c) Ainisha shairi hili kwa kuzingatia kigezo kifuatacho :
Mpangilio wa vina
d) Bainisha nafsineni (mzungumzaji) katika shairi hili.
e) Eleza toni ya shairi hili
f) Eleza umuhimu wa aina mbili za uhuru wa kishairi zilizotumiwa katika ubeti wa nne
g) Andika ubeti wa pili kw lugha nathari
h) Eleza maana ya neon lifuatalo kama ilivyotumiwa katika shairi:
i) hongo

a)
- kuwa wazalendo / kuipenda nchi yako.
- kuwa na umoja / kuacha ukabila.
- kuiinda demokrasia
- kuwa na mgao sawa wa raslimali
- kuacha tamaa
- kukomesha uhalifu
- kuacha maringo
- kuacha ubinafsi / kusaidiana.
- kutii katiba za kwanza
b)
- Msemo - Nipe masikioni - Nipe sikio.
- Jazanda / isliari - kawa mpinde.
- Takriri - taifa sio taifa, pasi kuwa maadili.
- Tashbihi - kama mtu mswahiii.
- Utohozi - Demokrasia, bajeti ya kwanza
c) Ukaraguni - Vina vya kati na vya niwisho vinabadilikabadilika kutoka ubeti hadi mwigine.
d) Mwananchi / raia / mzalendo / mkereketwa
e) Himiza / nasihi / shawishi.
F) I) Kubananga / kufmyanga / kuboronga sarufi - Uongozi tushiriki - tushiriki uongozi, changu naweza tetea - naweza tetea
changu. Umuhimu - Kuleta urari wa vina
ii) Utohozi - Demokrasia
Umuhimu - Kuleta urari wa mizani - Kulipa upekee
iii) Inkisari - Pasi - pasipo
Wachotaka - Wachotaka.
Umuhimu - Kuleta urari wa mizani za kwanza
aina –
umuhimu-
g) Naanza kwa kueleza uzalendo kwamba tuipende nchi vetu / matendo yetu yaonyeshe kuwa tunailitida nchi yetu / tabia ya kila mtu ionveshe rnsimamo / nchi haikamiliki bila kuwa na mtendo mema.
h) hongo - rushwa /' mlunguva / chai / kadhongo.

---

sharon kalunda answered the question on October 3, 2019 at 09:55

Exams With Marking Schemes

• Grade 1
• Grade 2
• Grade 3
• Grade 4
• Grade 5
• Grade 6
• Grade 7
• Grade 8
• Grade 9
• PP1
• PP2
• Playgroup
• Form 1
• Form 2
• Form 3
• Form 4

Related Questions

• Vijana wana kumbwa na changamoto kadhaa katika jamii.Jadili baadhi ya changamoto hizi kwa kurejelea hadithi zozote tano kutoka diwani ya Damu Nyeusi na Hadithi Nyingine. (Solved)
  

  Vijana wana kumbwa na changamoto kadhaa katika jamii.Jadili baadhi ya changamoto hizi kwa kurejelea hadithi zozote tano kutoka diwani ya Damu Nyeusi na Hadithi Nyingine.

  Date posted: October 3, 2019 .    Answers (1)

• "Mungu akikupa kilema, hukupa na mwendowe" Thibitisha ukweli wa kauli hii kwa kurejelea hadithi Mzizi na Matawi. (Solved)
  

  "Mungu akikupa kilema, hukupa na mwendowe"
  Thibitisha ukweli wa kauli hii kwa kurejelea hadithi Mzizi na Matawi.

  Date posted: October 3, 2019 .    Answers (1)

• Wewe,Utazame mlolongo wa (Solved)
  

  SHAIRI A
  Wewe,
  Utazame mlolongo wa
  Waja unaoshika njia likiwapo;
  Unaofuata pembe za barabara zisokuwapo,
  Kwenda kuisaka auni,
  Kuitafuta kazi inayowachenga.
  
  Itazame migongo ya wachapa kazi,
  Watokwao na jasho kapakapana,
  Wanaotafunwa uhai na jua liso huruma:
  Wakiinua vyuma na magunia,
  Wakiinua makontena,
  Wakichubuka mashambani,
  Wakiumia viwandani,
  Wakiteseka makazini,
  Halafu
  Uangalie ule ujira wa kijungu meko,
  Mshahara uso kifu haja,
  Nguo zisizositiri miili dhaifu,
  Kilio chao kisichokuwa na machozi,
  Na
  Ujiangalie
  Mwili wako unaomereta ujana wa ufanisi,
  Gari lako la kifahari lililozibwa vioo,
  Jumba lako la kujishasha kama uwanja mdogo,
  Malaki yapesa unayomiliki,
  Ujiitapo mwajiri kwa raha, hunusi usaha wa hali yao?
  
  SHAIRI B
  Dunia kitendawili, hakuna ateguaye;
  Dunia kama tapeli, hadaa nyingi ujuye;
  Dunia mwenye akili, inampiku na yeye;
  Dunia ina mizungu, tena yapika majungu.
  
  Dunia na yake hali, hupumbaza hatimaye;
  Dunia ina akili, binadamu sichezeye;
  Dunia uwe na mali, huiwezi dhorubaye;
  Dunia ina mizungu, tena yapika majungu.
  
  Dunia wenye muali, ambao waichezeye;
  Dunia kipigo kali, huwakumba hatimaye;
  Dunia wakaja kuli, ?menipata nini miye?
  Dunia ina mizungu, tena yapika majungu
  
  
  Maswali
  (a) Je, mashairi haya mawili ni ya aina gani? Toa sababu.
  (b) Taja dhamira kuu katika kila shairi.
  (c) Kwa kutoa hoja zozote tatu linganua mashairi haya kiumbo.
  (d) Taja na uelezee nafsi-pokezi katika mashairi haya mawili.
  (e) Kwa kutolea mfano mmoja mmoja eleza matumizi ya mbinu hizi
  (i) Kweli –kinzani
  (ii) Mishata
  (f) Tambua idhini ya kishairi iliyo tumika katika neno ?Waichezeye"
  Na uelezee dhima yake katika utoshelezi wa kian ldhi.
  (g) Dondoa mfano mmoja mmoja wa mbinu ya tashihisi kutoka kwenye Mashairi yote mawili.
  (h) Andika ubeti wa tatu katika shairi la A kwa lugha nathari.
  (i) Eleza maana ya msamiati huu kama ulivyotu? nika katika vifungu hivi.
  (i) Inampiku.
  (ii) Makontena.

  Date posted: October 3, 2019 .    Answers (1)

• Eleza namna mwandishi wa kidagaa Kimemwozea alivyofaulu kutumia fani ya barua kwa kutolea mifano mitano. (Solved)
  

  Eleza namna mwandishi wa kidagaa Kimemwozea alivyofaulu kutumia fani ya barua kwa kutolea mifano mitano.

  Date posted: October 3, 2019 .    Answers (1)

• "...Sote ni wafanyikazi wa baraza. Kile linachochuma Baraza tunagawana sote." (Solved)
  

  Timothy Arege, Mstahiki Meya
  "...Sote ni wafanyikazi wa baraza. Kile linachochuma Baraza tunagawana sote."
  (a) Eleza muktadha wa dondoo hili.
  (b) Fafanua sifa tano za msemaji
  (c) Tunagawana sote ni kinyume ejia hali halisi. Thibitisha.

  Date posted: October 3, 2019 .    Answers (1)

• Pana jambo ninatukiya, kwangu hilo ni muhali, (Solved)
  

  SIPENDI KUCHEKA
  
  Pana jambo ninatukiya, kwangu hilo ni muhali,
  Kitenda naona haya, kujishusha yangu hali
  Sipendi unipe hidaya, sipendi kutenda hili
  Sipendi mimi kucheka
  
  Sipendi mimi kucheka, kuchekea mawi
  Sipendi na ya dhihaka, kwangu nyemi hiwi
  Sipendi kwa hakika, mwovu kistawika
  Halafuye nikacheka!
  Masikini akiteswa
  Yatima akinyanyaswa
  Mnyonge naye akinyonywa
  Sipendi hata ikiwa
  
  Unazo nguvu najuwa
  Ni hili sitatekezwa
  Mbona lakini nicheke, kwayo furaha?
  Na wewe ukajiweke, uli na siha?
  Na yatima ali pwek.e, wa anahaha?
  Amenyimwa haki yake, hanayo raha!
  Na moyo wangu ucheke, kwa ha ha, ha!
  Kucheka kwa kucheka Mimi katu sitacheka.
  
  MASWALI
  a) Shairi hili ni la aina gani? Thibitisha.
  b) Taj a sababu zinazomfanya mshairi asitake kucheka.
  c) Chambua umbo la shairi hili kwa kuzingatia ubeti wa mwisho.
  d) Tambua nafsineni na nafsinenewa katika shairi hili.
  e) Tambua toni ya shairi hili.
  f) Fafanua uhuru wa mshairi katika shairi hili.
  g) Andika ubeti wa pili kwa lugha tutumbi.
  h) Eleza maana ya msamiati ufuatao kama ulivyotumika katika shairi
  i) Mawi
  ii) Nyemi

  Date posted: October 3, 2019 .    Answers (1)

• Eleza hali ya shaka ya mambo inavyojitokeza katika hadithi ya shaka ya mambo. (Solved)
  

  “Shaka ya Mambo” (Farouk Topan)
  Eleza hali ya shaka ya mambo inavyojitokeza katika hadithi ya shaka ya mambo.

  Date posted: October 3, 2019 .    Answers (1)

• Eleza jinsi wanacheneo walivyotatua shida zinazowakumba. (Solved)
  

  Mstahiki Meya
  Eleza jinsi wanacheneo walivyotatua shida zinazowakumba.

  Date posted: October 3, 2019 .    Answers (1)

• "Mtu huvuna alichopanda, ukipanda pojo huwezi kuvuna kunazi." (Solved)
  

  Mstahiki Meya
  "Mtu huvuna alichopanda, ukipanda pojo huwezi kuvuna kunazi."
  a) Eleza muktadha wa dondoo hili.
  b) Anayeambiwa alisema nini baada ya kuambiwa haya?
  c) Thibitisha kuwa wanacheneo walipanda pojo.

  Date posted: October 3, 2019 .    Answers (1)

• Taja aina nne za hadithi. (Solved)
  

  Taja aina nne za hadithi.

  Date posted: October 3, 2019 .    Answers (1)

• Mtemi Nasaba Bora ni kielelezo cha viongozi wa kiafrika wanaondeleza uongozi mbaya. Jadili kauli hii. (Solved)
  

  Kidagaa kimemwozea
  Mtemi Nasaba Bora ni kielelezo cha viongozi wa kiafrika wanaondeleza uongozi mbaya. Jadili kauli hii.

  Date posted: October 3, 2019 .    Answers (1)

• Kwa kurejelea hadithi zozote tano katika Diwani Damu Nyeusi, jadili namna ambavyo wahusika wa kike wamesawiriwa. (Solved)
  

  Kwa kurejelea hadithi zozote tano katika Diwani Damu Nyeusi, jadili namna ambavyo wahusika wa kike wamesawiriwa.

  Date posted: October 2, 2019 .    Answers (1)

• "Hizi kurani zako ndizo zifanyazo nisije huku …" (Solved)
  

  Riwaya ya Kidaa Kimemwozea.
  "Hizi kurani zako ndizo zifanyazo nisije huku …"
  a) Eleza muktadha wa maneno haya.
  b) Eleza umuhimu wa mrejelewa katika dondoo hili kwenye riwaya.
  c) Eleza maisha ya msemaji yalivyokuwa kwa mujibu wa Riwaya ya Kidaa Kimemwozea.

  Date posted: October 2, 2019 .    Answers (1)

• "Leo ni siku, siku ya nyani kufa ambapo miti yote huteleza" (Solved)
  

  Damu nyeusi na hadithi zingine
  "Leo ni siku, siku ya nyani kufa ambapo miti yote huteleza"
  a) Eleza muktadha wa dondoo hili.
  b) Bainisha tamathali mbili za usemi zinazojitokeza katika dondoo hili.
  c) Huku ukitoa mifano, thibitisha maudhui sita ambayo yamejitokeza katika hadithi ya Damu Nyeusi na wanayoyaendeleza.

  Date posted: October 2, 2019 .    Answers (1)

• "Umenena ndipo ndugu yangu. Hiyo ndiyo tanzia ya Afrika huru." (Solved)
  

  Kidagaa kimemwozea
  "Umenena ndipo ndugu yangu. Hiyo ndiyo tanzia ya Afrika huru."
  a) Eleza muktadha wa dondoo hili.
  b) Ni nini sifa za mvuto zinazowaleta pamoja mzungumzaji na mzungumziwa.
  c) Tambua na ufafanue mbinu inayotumika katika dondoo.
  d) Kwa mifano mwafaka fafanua tanzia hiyo inayorejelewa katika dondoo.

  Date posted: October 2, 2019 .    Answers (1)

• Jadili mbinu zifuatazo kama zilivyotumika katika Mstahiki Meya. (Solved)
  

  Jadili mbinu zifuatazo kama zilivyotumika katika Mstahiki Meya.
  (a) Jazanda
  (b) Uzungumzi nafsia
  (c) Majazi
  (d) Methali
  (e) Taharuki

  Date posted: October 2, 2019 .    Answers (1)

• Eleza dhima ya lakabu kwa kurejelea hoja tano. (Solved)
  

  Eleza dhima ya lakabu kwa kurejelea hoja tano.

  Date posted: October 2, 2019 .    Answers (1)

• Eleza maudhui ya ukengeushi ukirejea hadithi zifuatazo katika diwani ya Damu nyeusi na hadithi nyingine (Solved)
  

  Eleza maudhui ya ukengeushi ukirejea hadithi zifuatazo katika diwani ya Damu nyeusi na hadithi nyingine
  (i) Mke wangu
  (ii) Damu Nyeusi
  (iii) Tazamana na Mauti
  (iv) Mizizi na matawi

  Date posted: October 2, 2019 .    Answers (1)

• "Wanyonge ndio wanyongwao" ni kauli inayodhihirika vyema kupitia wahusika tofauti katika riwaya ya Kidagaa Kimemwozea. (Solved)
  

  "Wanyonge ndio wanyongwao" ni kauli inayodhihirika vyema kupitia wahusika tofauti katika riwaya ya Kidagaa Kimemwozea.
  Jadili.

  Date posted: October 2, 2019 .    Answers (1)

• Kama ningefuga ng‘ombe, mafahali na vindama, (Solved)
  

  Soma mashairi yafuatayo kisha ujibu maswali.
  
  SIKUJUA!
  1. Kama ningefuga ng‘ombe, mafahali na vindama,
  Zisingenidhuru pembe, ngeu kuniandama,
  Samli ni lembelembe, na minofu ya minyama.
  
  2. Kama ningefuga mbuzi, na kondoo kundi zima,
  Ningewajengea zizi, na maziwa nikakama,
  Ningewachuna na ngozi, kutengenezea ngoma.
  
  3. Kama ningefuga bata, nao kuku kwa ujima,
  Chakula siyo matata, ni machicha na mtama,
  Mayai ningeyapata, na kitoweo kizima.
  
  4. Kumbe nimefuga punda, mashuzi ndio heshima,
  Ni ukaidi na inda, mateke kurusha nyuma,
  Nyama limekuwa nunda, mfugaji humuuma.
  
  Kiitikio
  Sikujua wa kufuga, mnyama mwenye faida
  
  SHAIRI B
  Afrika na Watu Wake
  
  Mimi ninaona mgonjwa
  Bado amelala kitandani.
  Kama hatutamtoa miiba iliyobaki
  Mgonjwa hataweka miguu yake chini
  Ili kutembea bila ya kujiegemeza.
  
  Miiba iliyomo ndani mwetu lazima
  Pia iondolewe upesi kabla haijaingia
  Kati ya mfupa na kufa pamoja nasi.
  Baada ya kuitoa tuvae viatu vya chuma
  Halafu tucheze nao mchezo wa siasa na uchumi.
  
  Lakini kuitoa miiba hii
  Tunahitaji macho makali
  Mikono isiyotetemeka
  Moyo usio na huruma
  Na kuona miiba ilipoingilia.
  
  MASWALI
  (a) Onyesha jinsi ujumbe unaopatikana katika ubeti wa nne wa Shairi A na Shairi la B unavyokatisha tamaa.
  (b) Eleza maana ya mshororo huu kama unavyojitokeza kwenye ubeti wa pili wa shairi B.
  Baada ya kuitoa tuvae viatu vya chuma.
  (c) Linganua sifa za kimuundo ukizingatia ubeti wa pili wa Shairi A na Shairi B.
  (d) Ukizingatia Mshororo wa kwanza kwenye ubeti wa pili wa Shairi A, onyesha jinsi Mshairi alivyotumia kibali chake.
  (e) Onyesha sifa moja ambayo inadhihirika kwenye shairi la B na ambayo hutawala tungo za aina hii.
  (f) Nafsi neni amedhihirisha toni gani kwenye shairi A?
  (g) Taja nafsi mbili nenwa kwenye shairi la B.
  (h) Andika ubeti wa mwisho wa shairi B kwa lugha ya nadhari.

  Date posted: October 2, 2019 .    Answers (1)