Get premium membership and access revision papers, questions with answers as well as video lessons.

Kiswahili Karatasi La 2 Question Paper

Kiswahili Karatasi La 2

Course:Secondary Level

Exam Year:2008

JINA:…………………...........................…………………………........….......NAMBARI:....…….......
...
SHULE:
…………….......................…………………………………………………………........................
SAHIHI YA MTAHINIWA.....................................................
TAREHE YA MTIHANI....................................
102/2
KISWAHILI
KARATASI YA PILI
LUGHA
JULAI/AGOSTI 2008
MUDA: SAA 2 ½
JARIBIO LA TATHMINI YA PAMOJA WILAYA YA
BOMET 2008
HATI YA KUHITIMU KISOMO CHA SEKONDARI KENYA
(K.C.S.E)
102/2
KISWAHILI
KARATASI YA PILI
LUGHA
JULAI / AGOSTI 2008
MAAGIZO
_ Jibu maswali yote.
_ Majibu yako yaandikwe kwenye nafasi zilizoachwa katika kijitabu cha maswali.
KWA MTAHINI PEKEE.
SWALI TUZO ALAMA
UFAHAMU 15
UFUPISHO 15
SARUFI 40
ISIMUJAMII 10
JUMLA 80
Karatasi hii ina kurasa kumi na moja zilizopigwa chapa. Mtahiniwa ahakikishe kwamba kurasa zote
zimepigwa chapa sawasawa na kuwa maswali yote yamo.
UFAHAMU
Soma makala yafuatayo kisha ujibu maswali
:
2

Ingawa wenye hekima walisema kuwa macho hayana pazia, ni muhimu kuyatumia macho
ulivyojaaliwa na muumba wako. Ndio maana ninaamini pia kuwa macho hayafilisi duka!
Mimi hupenda kuyafumbua macho pima kila nitembeapo barabarani au hata ninapokaa nyumbani
kusakura yaliyo karibu nami. Lakini, kuna matukio ambayo hunisumbua na kunisikitisha. Hunisumbua
kwa sababu sipati majibu kwayo; hunisikitisha kwa sababu ya athari zake na mihemko yanayoleta
katika hisia zangu za ndani. Kila mara hujiuliza: "Kwa nini watu wengi huteseka namna hii duniani?
Kwa nini mtu adamke mafungulia ng'ombe akielekea kibaruani kila siku bila kusita huku wachache
wakistarehe? Kwa nini ugonjwa unaweza kumvamia mtu ghafla bin vuu na kumlemaza ama
kumtaabisha kwa muda mrefu kabla ya kumuua? Kwa nini? Mbona kila mara mtu anapokuwa
akisikitika, kuna mwenzake huwa anacheka? Ama maisha ni kitendawili tu?'
Hata hivyo, linalonishangaza sana wakati mwingine ni jinsi wale ninaofikiria kuwa wanataabika
wanavyochukulia hali zao. Utawaona akina yake wakitabasamu kila mara na kucheka hata matumbo
yakiwaguruma. Utawasikia wakiulizana: 'Umeshindaje?' kana kwamba wamejishindia chochote kwani
unapoangalia vizuri unakuta kwamba wameshindwa karibu kwa kila hali. Mbona wasiulizane:
'Umeshindwaje?"
Hii ndio sababu wakati mwingi moyo wangu huanza kuhisi kuwa labda siku ya kiyama inakaribia
zaidi . Wewe hebu fikiria, wanasayansi wanapotuambia kila mara kuwa wamevumbua hiki ama kile
ambacho kitafanya maisha ya mwanadamu kuwa rahisi zaidi. ndivyo tunavyojitumbukiza katika
majanga na matatizo zaidi maishani. Hii ndio sabahu hata ile dhana iliyokuwepo miaka ya nyuma
kuwa maradhi ya ukimwi ambayo yamekosa tiba hadi sasa kando na kuwaua mamilioni ya watu
yaliyotokana na ajali ya kisayansi huko Marekani inaweza kupata mashiko.
Swali kujiulizani: 'Ni kwa nini maisha yanaposemekana kuwa yamebadilika na kuwa mazuri siku hizi
ikilinganishwa na zamani mimi naona kinyume? Au wewe waonaje? Mbona zamani, kabla ya majilio
ya kila siku hizi kinaitwa 'maendeleo’ watu walikuwa wakitembea tu na kula matunda na mimea,
watoto wakicheza na kucheka* kwa furaha bila bughudha yoyote'? Au hata mbona watu hawakuwa na
ubinafsi niuonao siku hizi?’
Maendeleo hayo tunayoyataja kila siku nayaona kama ongezeko la chuki. uhasama, magonjwa,
ubinafsi, vita, ufisadi na hujuma dhidi ya mazingira ambamo mwanadamu anafaa kufurahia maisha.
Ukweli ni kwamba maendeleo hayo yamepelekea watu wengi zaidi ulimwenguni kuishi katika mitaa
ya mabanda, kuwa na nyuso za “sitaki mchezo” na "karibu lakini usidowee”
Ninapozama zaidi katika bahari ya luja kuhusu hali hii duniani ndivyo ninavyochanganyikiwa zaidi,
kuhusu ukweli halisi. Maajuzi nimeishitakia hali hii kwa Mola ingawa sijajaaliwa jibu. Hata hivyo.
ninavyoendelea kulingoja jibu ndivyo ninavyoendelea kuelewa ile dhana kuwa ulimwengu ni kokwa
ya fuu huishi utamu anayekwisha ni binadamu.
MASWALI
a) Kwa nini mwandishi anadai kuwa labda siku ya kiyama imefika? (alama 2)
3

……………………………………………………………………………………………………………
……………………………………………………………………………………………………………
……………………………………………………………………………………………………………
………………………………………………………………………………………..............................
b) Unafikiri ni kwa nini mwandishi anayaona madai kuhusu maendeleo duniani kuwa ni kinaya?
(alama2)
……………………………………………………………………………………………………………
……………………………………………………………………………………………………………
……………………………………………………………………………………………………………
……………………………………………………………………………………………………………
…………
c) Mwandishi wa tarifa anamaanisha nini kwa kusema "sitaki mchezo". na "karibu lakini usidowee”
(alama 3)
……………………………………………………………………………………………………………
……………………………………………………………………………………………………………
……………………………………………………………………………………………………………
……………………………………………………………………………………………………………
…………
d) Yalinganishe maisha ya "kabla ya maendeleo" na ya sasa ambayo mwandishi anadai ni duni kuliko
ya zamani. (alama 2)
……………………………………………………………………………………………………………
……………………………………………………………………………………………………………
……………………………………………………………………………………………………………
…………………………………………………………………………………........................................
e) Je, unakubaliana na msimamo wa mwandishi kuwa madai kuhusu maendeleo ni kinaya? Eleza.
(alama 2)
……………………………………………………………………………………………………………
……………………………………………………………………………………………………………
……………………………………………………………………………………………………………
………………………………………………………………………………………................................
.........
4

f) Eleza maana ya vifungu hivi vya maneno kama vilivyotumika katika taarifa
(i) Kusakura
……………………………………………………………………………………………………
…………………………………
(ii) Macho hayafilisi duka
……………………………………………………………………………………………………
…………………………………
(iii) Bahari ya luja
……………………………………………………………………………………………………
…………………………………
(iv) Ulimwengu ni kokwa ya fuu huishi utamu, anayekwisha ni binadamu (alama.4)
……………………………………………………………………………………………………
…………………………………
MUHTASARI
Dunia sasa imekuwa kijiji tu. Hivyo basi, mabadiliko mengi bado yanaendelea kuikumba jamii yetu.
Hakuna jamii inayoweza kusema kuwa haijakumbwa na mabadiliko ya aina fulani. Hata hivyo, Afrika
ndio iliyoathiriwa zaidi. Hii ni kwa sababu mabadiliko yanayozikumba jamii za kiafrika ni ya upande
mmoja tu: kuyapokea.
Ulimwewngu wa kwanza ndio chimbuko la mabadiliko hayo. Msukumo mkubwa wa mabadiliko haya
ni maendeleo ya kisayansi ambayo yamesababisha watu kuondoka nyumbani kuelekea katika mji
ambako kuna mambo tofauti na yale walikotoka. Ajira nayo imesababisha mengi. Shule na taasisi
nyingine /imekuwa vituo vya mchanganyo. Mazingira haya mapya katika wakati huu yameathiri sana
desturi, mila na utamaduni wa watu wanaohusika kwa kuwa yanawakutanisha watu kutoka schcmu
mbalimbali za dunia.
Kwa bahati mbaya, katika sokomoko hili, ni Mwafrika anayepoteza zaidi. Mengi yanayoingia Afrika
ni utamaduni wa kimagharibi. Teknolojia ya kisasa imesaidia zaidi kuuleta utamaduni huo sebuleni
mwa wengi. Si ajabu kumezuka aina aina ya mavazi, mienendo na hata ndoa! Katika vurumai hii,
wazazi wametupilia mbali.majukumu yao. Leo inakisiwa kwamba watoto wanaoishi katika mazingira
ya mijini, walio na umri wa mwaka mmoja, watakapokuwa watu wazima watakuwa na utamaduni
tofauti na ule wa mababu zao walioishi miaka iliyopita. Si ajabu vijana siku hizi hawajijui
hawajitambui.
Kutokana na hali hii, inafikiriwa kuwa §hughuli zinazowakabili watoto huko mijini ndizo hasa
zinazowakosesha hata wakati wa kuketi na kuwasikiliza wazazi wao wakitamba hadithi jioni. Badala
5

yake, wanaketi na kusikiliza muziki, kutazama hadithi za ughaibuni au tamthilia na riwaya kutoka
jamii nyingine wasiyoifahamu.
MASWAL1
a) Eleza mabadiliko anayozungumzia mwandishi. (maneno 40-50) (alama 6)
Nakala chafu
……………………………………………………………………………………………………………
……………………………………………………………………………………………………………
……………………………………………………………………………………………………………
……………………………………………………………………………………………………………
……………………………………………………………………………………………………………
……………………………………………………………………………………………………………
……………………………………………………………………………………………………………
……………………………………………………………………………………………………………
……………………………………………………………………………………………………………
……………………………………………………………
……………………………………………………………………………………………………………
………………………………………
Nakala safi
……………………………………………………………………………………………………………
……………………………………………………………………………………………………………
……………………………………………………………………………………………………………
……………………………………………………………………………………………………………
……………………………………………………………………………………………………………
……………………………………………………………………………………………………………
……………………………………………………………………………………………………………
……………………………………………………………………………………………………………
……………………
……………………………………………………………………………………………………………
………………………………………
……………………………………………………………………………………………………………
………………………………………
b) Fafanua jinsi teknolojia ya kisasa imeleta utamaduni wa kimagharibi sebuleni
(Maneno 30-35) (alama 7)
6

Nakala chafu
……………………………………………………………………………………………………………
……………………………………………………………………………………………………………
……………………………………………………………………………………………………………
……………………………………………………………………………………………………………
…………
……………………………………………………………………………………………………………
……………………………………………………………………………………………………………
………………………………………………………………………………
……………………………………………………………………………………………………………
………………………………………
……………………………………………………………………………………………………………
………………………………………
……………………………………………………………………………………………………………
……………………………………………………………………………………………………………
……………………………………………………………………………………………………………
……………………………………………………………………………………………………………
…………
Nakala safi
……………………………………………………………………………………………………………
……………………………………………………………………………………………………………
……………………………………………………………………………………………………………
……………………………………………………………………………………………………………
……………………………………………………………………………………………………………
……………………………………………………………………………………………………………
…………………………………………………………………………………………
……………………………………………………………………………………………………………
………………………………………
……………………………………………………………………………………………………………
………………………………………
……………………………………………………………………………………………………………

SWALI LA 3:
MATUMIZI YA LUGHA (ALAMA 40)
a) Tumia neno “vile” kama:
i) Kivumishi
……………………………………………………………………………………………
……………………………………………………………………………………………
……………………………………………………………………
ii) Kiwakilishi
……………………………………………………………………………………………
……………………………………………………………………………………………
……………………………………………………………………
iii) Kielezi
……………………………………………………………………………………………
……………………………………………………………………………………………
……………………………………………………………………
(alama 1½)
b) Andika sentensi ukitumia viwakilishi vionyeshi vifuatavyo. (alama 2)
i) Hicho
8

……………………………………………………………………………………………
……………………………………………………………………………………………
……………………………………………………………………………………………
……………………………………………………………………………………………
…………
ii) Hilo
……………………………………………………………………………………………
……………………………………………………………………………………………
……………………………………………………………………………………………
……………………………………………………………………………………………
…………
c) Andika wingi wa sentensi zifuatazo: (alama2)
i) Sokwe aliukwea mti huo kwa kasi
……………………………………………………………………………………………
……………………………………………………………………………………………
……………………………………………………………………
ii) mshale mkali ulitumiwa kumwua simba
……………………………………………………………………………………………
……………………………………………………………………………………………
……………………………………………………………………
d) Badilisha sentensi ifuatayo iwe mazoea kwa kutumia “O” rejeshi: (alama 1)
Malipo ambayo anapewa ni yale ambayo yanaridhisha
……………………………………………………………………………………………………
……………………………………
……………………………………………………………………………………………………
……………………………………
e) Bainisha aina za nomino zilizotumika katika setensi zifuatazo: (alama5)
9

i) Wema aliomtendea mtoto yule kwa kumpa maji umemletea baraka
……………………………………………………………………………………………………
……………………………………………………………………………………………………
…………………………………………………………………………
ii) Marashi yaliyonunuliwa jana yananukia
……………………………………………………………………………………………………
……………………………………………………………………………………………………
…………………………………………………………………………
f) Eleza maana ya nahau zifuatazo (alama 2)
i) Furaha ghaya
……………………………………………………………………………………………………
……………………………………………………………………………………………………
…………………………………………………………………………
ii) Maneno yalimkata maini
……………………………………………………………………………………………………
……………………………………………………………………………………………………
…………………………………………………………………………
g) Ainisha sentensi ifaatayo kwa kutumia mishale (alama 4½)
Mwalimu huyu mzuri anafundisha darasani
……………………………………………………………………………………………………
……………………………………………………………………………………………………
……………………………………………………………………………………………………
……………………………………………………………………………………………………
……………………………………………………………………………………………………
………………………………………………
h) Akifisha sentensi ifuatayo (alama3)
Karibu mgeni akaitika mwenyeji mbona huingii na mlango u wazi naam stareheni kwenye viti
ahsante wakajibu.
……………………………………………………………………………………………………
……………………………………………………………………………………………………
……………………………………………………………………………………………………
10

……………………………………………………………………………………………………
…………
i) Andika sentensi ifuatayo katika msemo halisi (alama3)
Mama alimwuliza mwanawe alikochelewa na kisha akamtahadharisha kuwa haikuwa tabia
njema kwa mtoto wa kike kama yeye kuzoea kutembea usiku.
……………………………………………………………………………………………………
……………………………………………………………………………………………………
……………………………………………………...........................
j) Tambulisha aina za vitenzi vilivyotumika katika sentensi hizi (alama3)
i) Kazi hii ni nzuri
………………………………………………………………………………………………
………………………………………………………………………………………………
…………………………………………………………………………
ii) Mazingira yamekuwa yakihifadhiwa
………………………………………………………………………………………………
………………………………………………………………………………………………
…………………………………………………………………………
k) Tumia kiambishi –KU- kutunga sentensi tatu zitakazoonyesha matumizi matatu mbali mbali
(alama 3)
i) ……………………………………………………………………………………………
…………………………………
ii) ……………………………………………………………………………………………
…………………………………
iii) ……………………………………………………………………………………………
…………………………………
l) Kamilisha jedwali lifuatalo (alama 4½)
Kitenzi Kutendeka Kutendewa kutendesha
-cha
-la
11

-nywa
m) Andika kinyume cha vitenzi vifuatavyo (alama 1½)
i) Ita _____________________________
ii) Nena _____________________________
iii) Fuata _____________________________
n) Pambanua viungo /viambishi katika kitenzi kifuatacho (alama 2½)
Waliombeana
……………………………………………………………………………………………
……………………………………………………………………………………………
……………………………………………………………………
o) Andika sentensi tatu ambazo zaweza kuwa sahihisho la sentensi hii. (alama 1½)
i) Kule ndipo alimoingia
I.…………………………………………………………………………………………
II.…………………………………………………………………………………………
III…………………………………………………………………………………………
US1MU JAM1I
Karua: Mheshimiwa Spika, naomba nipewe fursa kutoa maoni yangu kuhusu hoja iliyowasilishwa
Bungeni na Mbunge wa Chapalungu Mhcshimiwa Isaac Rutoh………….
a) Weka makala haya katika muktadha wake. (alama.2)
……………………………………………………………………………………………………
……………………………………………………………………………………………………
……………………………………………………………………………………………………
……………………………………………………………………………………………………
……………………………………………………………………………………………………
……………………………………………………………………………………………………
……………………………………………………………………………………
b) Eleza sifa za mazungumzo yanayofanywa katika muktadha huo uliotaja. (alama.8)
12

……………………………………………………………………………………………………
……………………………………………………………………………………………………
……………………………………………………………………………………………………
……………………………………………………………………………………………………
……………………………………………………………………………………………………
……………………………………………………………………………………………………
……………………………………………………………………………………………………

Kiswahili Karatasi La 2 Question Paper

More Question Papers

Popular Exams